AZƏRBAJCANIN MÖVCUD EKOLOJİ PROBLEMLƏRİ

Ötən illər ərzində elm və texnikanın yüksək inkişafı ilə əlaqədar ölkənin təbii sərvətlərindən intensiv istifadə edilməsi nəticəsində respublikamızın ümumi ekoloji durumunu mövcud gərgin vəziyyətə gətirib çıxartmışdır.

1. Su  hövzələrinin ardıcıl sürətdə çirklənməsi.
2. Torpaqların güclü erroziyaya, deflyasiyaya, şorlaşmaya, texnogen çirklənməyə və dağılmaya,  subasmaya, bataqlaşmaya məruz qalması.
3. Nəzarətsiz istifadə nəticəsində torpaqların tənəzzülə uğraması, gübrələrin və eləcə də müxtəlif tərkibli kimyəvi pereparatların geniş tətbiqi.
4. Qrunt sularında toksik maddələrin toplanması təhlükəsi.
5. İri şəhərlərin güclü inkişafı.
6. Atmosfer havasının tullantılarla, zəhərli qazlarla çirklənməsi. Sənaye mərkəzlərində atmosfer havasına zərərli qazların yol verilən normadan artıq atılması.
7. İri şəhərlərdə atmosfer havasının avtomobil qazları ilə çirklənməsi.
8. Neft qaz hasilatı ilə bağlı Xəzər dənizinin çirklənməyə məruz qalması.
9. Xəzər dənizinin səviyyəsinin dəyişməsi və suyunun çirklənməsi nəticəsində fauna və florasına  vurulan ziyanlar;
10. İçməli su hövzələrinin o cümlədən Kür çayının suyunun dünya standartlarından qat-qat artıq dərəcədə çirklənməs, iqlim dəyişmələri nəticəsində çayım sululuğunun artması çayın daşması və ətraf mühit və insanlar üçün təhlükə yaratması.
11. Yeraltı sularda toksik maddələrin toplanması.
12. Ölkə əhalisinin (xüsusən Aran rayonlarının) ekoloji təmiz su ilə təmin olunması.
13. Ermənistan tərəfindən Azərbaycan Respublikasının təbiətinə və əhalisinə vurulan ziyan.
14. Su hövzələrinin, o cümlədən Xəzər dənizinin məişət və sənaye sularının tullantıları ilə çirkləndirilməsi;
15.  Məişət və sənaye tullantılarının iri sənaye və yaşayış məntəqələrində mütəmadi şəkildə yığışdırılmaması və tələb olunan müvafiq qaydada yerləşdirilməməsi.
16. Məişət tullantılarının çeşidlənməsi, utilizə edilməsi və təkrar emalının təşkili məqsədilə mütərəqqi təcrübədən istifadə olunması.
17. Tullantılardan bioqazın alınması üçün müvafiq üsulların tətbiq edilməsi.
18. Enerji alınması, eləcə də kompost alınması məqsədi ilə tullantılardan səmərəli istifadə  və  s.
19. Keçid dövrünün iqtisadi problemləri, hərbi münaqişə, qaçqın və köçkünlərin təbiətə, o cümlədən meşələrə artmış təzyiqləri nəticəsində meşələrin həm sahəsinin azalması, həm də inkişafı özünü bərpa etmək xassəsi onların məşğul olduqları heyvandarlıq nəticəsində dayanması və meşələrin keyfiyyətinin aşağı düşməsi.
20. Meşə ərazilərində yerləşən yaşayış məntəqələrində yaşayan əhalinin məşğulluq probleminin həlli və təbii meşə ehtiyatları ilə əlaqədar olmayan məşğulluq sahələrinin yaradılması;
21. Nadir və kökü kəsilməkdə olan bitki və heyvan növlərinin genefondunun qorunmasının təmin edilməsi və onların xüsusi qorunan təbii ərazilərdə, botanika bağlarında, zooloji parklarda saxlanılması üçün şəraitin yaradılması.
22. Bioloji müxtəlifliyin əhəmiyyətli komponentlərinin müəyyənləşdirilməsi və onların qorunması üçün əlavə tədbirlərin hazırlanması və həyata keçirilməsi.
23. Səhralaşma prosesinin təsirinə məruz qalmış torpaqların inventarlaşdırılması.
24. Səhralaşmaya qarşı mübarizə üzrə milli fəaliyyət planının hazırlanması və həyata keçirilməsi.

 

25. Səhralaşmaya qarşı mübarizə işlərinin effektivliyinin yüksəldilməsi məqsədilə proqnozlaşdırma və əhalinin məlumatlandırılması sisteminin yaradılması.

 

26. Qlobal ekoloji problemlərin qarşılıqlı mənfi təsirinin qiymətləndirilməsi və müvafiq əks tədbirlərin həyata keçirilməsi.
27. Meşəsiz ərazilərdə meşə zolaqları və yaşıllıqların yaradılması.

 

28. Meşələrin müxtəlif xəstəliklərdən və zərərvericilərdən qorunması üçün müvafiq tədbirlərin mütəmadi olaraq vaxtında həyata keçirilməsi.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *